Vize, bir ülkeye seyahat edecek olan bir yabancının, seyahat edeceği ülke tarafından, ülkeye giriş ve ülkeden çıkış yapabileceğini belirten, seyahat edecek kişinin pasaportuna koyulan bir izin kaydıdır. Çoğu ülkeye seyahat edebilmek için vize alınması gerekir. Her ülkenin farklı bir vize başvuru şartı vardır. Vize başvuruları için seyahat edilecek ülkenin büyükelçilik ve konsolosluklarına veya vize başvuru merkezlerine müracaat edilmektedir. Bazı ülkeler vize başvurularını internet üzerinden de almaktadır. Vize başvuruları yaparken bilgilerin eksiksiz olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca, vize başvurusu sırasında belirtilen seyahat amacı, vizenin kabul edilip edilmemesinde büyük rol oynamaktadır.
Vize başvuruları sırasında gereken belgeler her ülke için büyük değişiklikler gösterebilmektedir. Schengen vize başvurusu için; bir adet Schengen vizesi başvuru formu, Schengen vizesi şartlarına uygun iki adet fotoğraf, pasaport, uçak bileti rezervasyonu, seyahat sigortası, ekonomik durum bilgisi, konaklama rezervasyonu, nüfus cüzdanı, parmak izi belgeleri istenmektedir. Çalışan kişilerden ek olarak işveren mektubu, 4A hizmet dökümü, maaş bordrosu, vergi levhası gibi belgeler istenmektedir. Seyahat edilmek istenen ülkenin vize başvuruları hakkında detaylı bilgi alınması, vize başvuru sürecinin sağlıklı ve eksiksiz yürütülmesi için önem arz eder.
Başvuru yapmadan önce pasaportun hasarlı olmaması, geçerlilik süresinin dolmamış olması gerekmektedir. Eğer pasaport yıpranmış veya geçerlilik süresi dolmuşsa pasaportun yenilenmesi gerekmektedir. Pasaportun geçerliliği, başvuru tarihinden sonraki en az bir yıl olacak şekilde başvuru yapılmalıdır. Vize başvurusunda bulunulan ülkeye seyahat edebilecek maddi imkânlara sahip olunduğunun belgelenmesi istenmektedir.
SCHENGEN VİZESİ
1995’te Avrupa Birliği’nde imzalanan Schengen Sözleşmesi Schengen bölgesine üye olan ülkeler, aralarındaki iç sınır denetimlerini kaldırmışlardır. Oluşturulan Schengen bölgesinde ortak bir dış sınır denetimi ve kuralları oluşturulmuştur. Schengen bölgesinde adalet, güvenlik ve vize işlemlerinde bir ortaklık kurulmuştur. Schengen’e üye olan ülkeler aşağıda belirtilmiştir:
- ALMANYA
- AVUSTURYA
- BELÇİKA
- ÇEK CUMHURİYETİ
- DANİMARKA
- ESTONYA
- FİNLANDİYA
- FRANSA
- HOLLANDA
- İTALYA
- İSPANYA
- İSVEÇ
- İSVİÇRE
- İZLANDA
- LETONYA
- LİTVANYA
- LICHTENSTEIN
- LÜKSEMBURG
- MACARİSTAN
- MALTA
- NORVEÇ
- POLONYA
- PORTEKİZ
- SLOVAKYA
- SLOVENYA
- YUNANİSTAN
Schengen vizesi alındığında, Schengen’e üye olan ülkeler arasında serbest seyahat etme hakkı kazanılır. Schengen vizesi alındığında, ilk giriş Schengen vizesi için başvurulan ülkeden yapılması zorunludur. Schengen vizesine başvuracak kişilerin, başvurularını ilk giriş yapacakları ülkeden yapmaları gerekmektedir. Schengen vizesi olan kişiler 180 gün içerisinde 90 gün boyunca Schengen bölgesinde serbest seyahat etme hakkına sahiptir.
Schengen vizesi iki kategoride verilmektedir.
Bunların ilki Tek Tip Schengen Vizesi’dir (USV). Bu vize bütün Schengen üye ülkelerine giriş yapma hakkı verir. A Tipi ve C Tipi olmak üzere iki türü vardır. C Tipi vizelerin giriş hakkı sayılarına göre üç çeşidi vardır ve kısa sürelidir. 180 gün içerisinde 90 güne kadar seyahat hakkı vermektedir. C Tipi vizeler aşağıda belirtilmiştir:
- TEK GİRİŞ (SINGLE): Pasaporta basılan vizenin geçerlilik süresi boyunca Schengen bölgesine tek seferlik bir giriş hakkı verdiği vize türüdür. Bu tür vizeler kullanılırken dikkatli olunması gerekmektedir. Schengen bölgesindeyken başka bir Schengen bölgesine seyahat ederken bu vize kullanılırsa, bir önceki Schengen ülkesine dönmek için tekrar vize başvurusu yapmak gerekmektedir.
- ÇİFT GİRİŞ (DOUBLE): Pasaporta basılan vizenin geçerlilik süresi boyunca Schengen bölgesine en fazla iki kez giriş hakkı verdiği vize türüdür.
- ÇOK GİRİŞLİ (MULTIPLE): Pasaporta basılan vizenin geçerlilik süresi boyunca Schengen bölgesine sınırsız giriş hakkı verdiği vize türüdür.
C Tipi vizeler seyahat amaçlarına göre kategorilere ayrılır. Bunlar:
Turistik Vize: Turistik amaçlarla Schengen bölgesine seyahat edecek kişilere verilen kısa süreli vize türüdür. Genellikle en fazla 90 günlük verilir ancak ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir.
Ticari Vize: Bir iş görüşmesine gitmek, toplantıya veya bir fuara katılmak amacıyla seyahat edecek kişilere verilen kısa süreli vize türüdür. Seyahat edilecek olan ülkeden bir davet mektubu alınmış olmasını gerektirir. Başvuru esnasında yapılması planlanan iş hakkında da detaylı bilgi verilmesi gerekir ve bu bilgilerin belgelendirilmesi istenir.
Aile/Arkadaş Ziyareti Vizesi: Schengen bölgesinde ikamet eden bir aileyi veya arkadaşları ziyaret etmek amacıyla seyahat edecek olan kişilere verilen kısa süreli vize türüdür. Ziyaret edilecek olan aile ya da arkadaşlar tarafından resmi bir davet almış olmaları gerekmektedir.
Öğrenci Vizesi: Schengen bölgesinde kısa dönem eğitim almak amacıyla seyahat eden kişilere verilen vize türüdür. Eğitim almak için başvurulan akademik kurum tarafından gönderilmiş kabul mektubu veya resmi bir davet gerekmektedir. Ayrıca alınacak eğitim hakkında detaylı bilgilendirme yapılması istenmektedir.
Sağlık Sebepleri Vizesi: Schengen bölgesinde tıbbi tedavi görmek veya tedavi görecek birine refakatçilik yapmak amacıyla seyahat edecek olan kişilere verilen vize türüdür. Sağlık raporu ve tedavi görülecek olan ülkedeki hastane ya da doktor tarafından imzalanmış bir randevu mektubu gerektirir. Ayrıca tedavi masraflarının nasıl ödeneceği bilgisi de yine bu mektupta belirtilmiş olmalıdır.
Resmi Ziyaret Vizesi: Schengen üyesi olan ülkelerin resmi kurum ve kuruluşlarından resmi bir ziyaret mektubu alarak resmi bir ziyaret amacıyla Schengen bölgesine seyahat edecek olan kişilere verilen vize türüdür.
A Tipi (Havaalanı Transit) Vize: Schengen bölgesinde bulunan havaalanlarından Schengen dışındaki bir ülkeye geçiş yapmak amacıyla verilen vize türüdür. Tek Tip Schengen Vizesidir. Havaalanları dışında geçersizdir.
Afganistan, Bangladaş, Eritre, Gana, Etiyopya, İran, Irak, Nijerya, Pakistan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Somali, Sri Lanka vatandaşlarının her Schengen ülkesi için A Tipi vizeye başvurması gerekmektedir. Schengen bölgesinde bulunan uluslararası havaalanlarından geçiş yapmak isteyen vatandaşlar, ilgili ülkelerin hangi vatandaşlıklardan transit vize istediğini öğrenmeleri gerekmektedir.
Bir diğer vize türü ise Sınırlı Bölgesel Vize’dir (LTV). Bu vize ile Schengen bölgesinde yapacağınız seyahatler bir ya da birkaç ülkeyle sınırlıdır. Schengen bölgesine seyahat edecek kişinin bölgeye seyahat etmesinde üye ülkeler anlaşamayabilir veya başvuru yapan kişinin pasaportunu tanımıyor olabilirler. Bu durumda genellikle Sınırlı Bölgesel Vize verilmektedir.